Öz
For the fulfillment of vitalactivities and the continuation of
life itself, humanbeings are obliged to consume food.Firmsareputtingsomeinvestments
and expenditures in an effort to theirproductvariability and marketing
campaigns in order to ensurethattheirbrandsarepreferred. The diversity of
the foodsectoralsoallows the consumer to choosebetweendifferentoptions to
suittheirwishes and needsbesidesthatobligation. Inthiscontext, the concept
of brandvalue is explained as the success of providingconsumerpreferences and
loyalty. Brandvalue, which is alsoexpressed in terms of conceptssuch as
brandequity, the brandvalue of equity is an importantconcept in the
literaturethat can not be deniedfor the existence of brand, which is one of the
mostvaluablebuildingblocks of the marketing
field. Inthiscontext, the aim of thisstudy is to measure,
evaluate and interpret the effectiveness of brandvalues of
foodbrandsamongTurkey'smostvaluable 100 brand,
publishedbybrandconsultantcompanyBrandFinance, with data envelopmentanalysis
from quantitativemethods and assess the progresstheyhavemadeover the
yearswith the help of Malmquist Total Factor Productivity Index and
interpreting. In the literaturepart of the study in thisdirection, the
concept of brand and brandvalue and the application of Malmquist Total
FactorYield Index with Data Envelopment Analysis havebeenidentified. In
the applicationpart of the study, the lastfouryears' brandvalueactivities and
efficiencies of the foodbrands on the list of valuablebrandsbelonging to the
year 2016 havebeendiscussed and interpretedby data envelopmentanalysis and
Malmquist Total Factor Productivity Analysis method.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aaker, D. A. (1991). Managing Brand Equity Capitalizing on The Value of a Brand Name. New York: The Free Press. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=r_TSY5sxnO8C&oi=fnd&pg=PT10&dq=aaker+brand+equity&ots=Av6MllxY_5&sig=wSPoYqFMC0DdMZasxADWsWsl1KM&redir_esc=y#v=onepage&q=brand%20equity&f=false. (15.05.2017).Acer, A. (2016). Liman Konteyner Terminal Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi İle Belirlenmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Akşit, N. (2016). Finansal Marka Değerinin Firma Değeri Üzerindeki Etkisi: Global İşletmeler Üzerine Ampirik Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.Banker, R. D., Charnes, A., & Cooper, W. W. (1984). Some Models For Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis. Management Science, 30(9), 1078-1092.Başcı, E. S. (2009). Marka Değerinin Tespiti ve İMKB'de Uygulama. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosya Bilimler Enstitüsü, Ankara.Behdioğlu, S., & Özcan, G. (2009). Veri Zarflama Analizi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 301-326.Budac, C., & Baltador, L. (2013). The Value of Brand Equity. Procedia Economics and Finance 6, 444-448.Chanes, A., Cooper, W. W., & Rhodes, E. (1978). Measuring The Efficiency of Decision Making Units. Europian Journal of Operating Research, 2, 429-444.Chu, S., & Keh, H. T. (2006). Brand value creation: Analysis of the Interbrand-Business Week brand value rankings. Market Lett, 17, 323-331.Erpolat, S., & Cinemre, N. (2011). Notebook Seçiminde Hibrit Bir Yaklaşım: Analitik Hiyerarşi Yöntemine Dayalı Veri Zarflama Analizi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi DErgisi, 40(2), 207-225.Farrell, M. J. (1957). The Measurement of Productive Efficiency. Journal of The, 120(3), 253-290.Göker, İ. E. (2014). Finansal Açıdan Marka Değerleme ve Marka Değerinin Hissedar Değeri Üzerine Etkisi: BİST'te İşlem Gören Firmalar Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosya Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.Güner, S. (2014). Çok Amaçlı Etkinlik Ölçümünde Yeni Bir Yaklaşım Önerisi Olarak İlişkisel Veri Zarflama Analizi: Sakarya Büyükşehir Belediyesi Otobüs İşletmesi Uygulaması. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.http://brandfinance.com/images/upload/turkey_100_2014.pdf. (07.03.2017).http://brandfinance.com/images/upload/turkey_100_report_2016_for_print.pdf. (07.03.2017).http://www.capital.com.tr/capital-dergi/turkiye%E2%80%99nin-en--degerli-markalari--haberdetay-4573. (05.03.2017).http://www.turkpatent.gov.tr/TurkPatent/resources/temp/65F971CA-5A9F-49C1-A009-4F95FFD46AEF.pdf. (10.05.2017).https://www.ama.org/resources/pages/dictionary.aspx?dLetter=B. (10.05.2017).Karakurt, E. (2011). İstanbul Sanayi Odası'nın İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümü. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Kotler, P., & Keller, K. L. (2012). Marketing Management (14. b.). New Jersey: Pearson Education Inc.Kotler, P., Wong, V., Saunders, J., & Armstrong, G. (2005). Principles of Marketing (4. b.). London: Pearson Education Limited.Lau, G. T., & Lee, S. H. (1999). Consumers' Trust in a Brand The Link to Brand Loyalty. Journal of Market-Focused Management, 4(4), 341-370.Nurcan, E., & Kaya, N. (2016). Dünya Otomotiv Sektöründeki Lider Firmaların Verimliliğinin Veri Zarflama Analizi ile İncelenmesi. International Journal of Social Sciences, 2(1), 78-91.Şahin, A. (2012). Veri Zarflama Analizi Tekniği ile Finansal Piyasalarda Etkinlik Analizi: İMKB Gıda Maddeleri Sanayii'nde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.Şahin, İ. E. (2012). Şirket Birleşmelerinin Etkinlik Açısından Değerlendirilmesi ve Türk Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Konya: Aybil Yayınevi.Üstündağ, E. (2009). Veri Zarflama Analizi İle Verimliliğin Değerlendirilmesi: Çimento Sektörü Üzerine Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.Yıldırım, B. F., & Önder, E. (2015). İşletmeciler, Mühendisler ve Yöneticiler İçin Operasyonel, Yönetsel ve Stratejik Problemlerin Çözümünde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri (2. b.). Bursa: Dora Basım Yayın.
Öz
İnsanoğlunun yaşamsal faaliyetlerini yerine getirmesi ve canlılığın
devamı için gıda tüketimi kaçınılmazdır. Gıda sektörünün çeşitliliği,
tüketicilere bu mecburiyetin yanı sıra istek ve ihtiyaçlarına uygun farklı
seçenekler arasından seçim yapma imkânı da sağlamaktadır. Firmalar gerek ürün
çeşitliliğine gerek pazarlama kampanyalarına yaptıkları yatırım ve harcamalar
ile markalarının tercih edilmesini sağlama yönünde çaba sarf etmektedirler. Bu
kapsamda marka değeri kavramı, tüketicilerin tercihlerini, sadakatlerini
sağlama başarısı olarak açıklanmaktadır. Literatürde marka eşitliği, marka
denkliği, marka sermayesi, marka özvarlığı gibi kavramlarla da ifade edilen
marka değeri, pazarlama alanının en değerli yapıtaşlarından biri olan markanın
varlığı için yadsınamayacak derecede önemli bir kavramdır. Bu bağlamda
çalışmanın amacı, marka danışmanlık şirketi olan Brand Finance tarafından her
yıl yayınlanan Türkiye’nin en değerli 100 markası listesindeki gıda
markalarının, marka değerlerinin etkinliğini, kantitatif yöntemlerden veri
zarflama analizi ile ölçerek ardından Malmquist Toplam Faktör Verimliliği
Endeksi yardımıyla yıllar itibariyle gösterdikleri gelişmeyi değerlendirmek ve
yorumlamaktır. Bu doğrultuda çalışmanın literatür kısmında marka ve marka
değeri kavramlarına ve Veri Zarflama Analizi ile Malmquist Toplam Faktör
Verimliliği Endeksi uygulaması aşamalarına değinilmiştir. Çalışmanın uygulama
kısmında ise, 2016 yılına ait değerli markalar listesindeki gıda markalarının
son dört yıllık marka değeri etkinlikleri ve verimlilikleri veri zarflama
analizi ve Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Analizi yöntemi ile ele alınıp,
irdelenmiş ve yorumlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aaker, D. A. (1991). Managing Brand Equity Capitalizing on The Value of a Brand Name. New York: The Free Press. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=r_TSY5sxnO8C&oi=fnd&pg=PT10&dq=aaker+brand+equity&ots=Av6MllxY_5&sig=wSPoYqFMC0DdMZasxADWsWsl1KM&redir_esc=y#v=onepage&q=brand%20equity&f=false. (15.05.2017).Acer, A. (2016). Liman Konteyner Terminal Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi İle Belirlenmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Akşit, N. (2016). Finansal Marka Değerinin Firma Değeri Üzerindeki Etkisi: Global İşletmeler Üzerine Ampirik Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.Banker, R. D., Charnes, A., & Cooper, W. W. (1984). Some Models For Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis. Management Science, 30(9), 1078-1092.Başcı, E. S. (2009). Marka Değerinin Tespiti ve İMKB'de Uygulama. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosya Bilimler Enstitüsü, Ankara.Behdioğlu, S., & Özcan, G. (2009). Veri Zarflama Analizi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 301-326.Budac, C., & Baltador, L. (2013). The Value of Brand Equity. Procedia Economics and Finance 6, 444-448.Chanes, A., Cooper, W. W., & Rhodes, E. (1978). Measuring The Efficiency of Decision Making Units. Europian Journal of Operating Research, 2, 429-444.Chu, S., & Keh, H. T. (2006). Brand value creation: Analysis of the Interbrand-Business Week brand value rankings. Market Lett, 17, 323-331.Erpolat, S., & Cinemre, N. (2011). Notebook Seçiminde Hibrit Bir Yaklaşım: Analitik Hiyerarşi Yöntemine Dayalı Veri Zarflama Analizi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi DErgisi, 40(2), 207-225.Farrell, M. J. (1957). The Measurement of Productive Efficiency. Journal of The, 120(3), 253-290.Göker, İ. E. (2014). Finansal Açıdan Marka Değerleme ve Marka Değerinin Hissedar Değeri Üzerine Etkisi: BİST'te İşlem Gören Firmalar Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosya Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.Güner, S. (2014). Çok Amaçlı Etkinlik Ölçümünde Yeni Bir Yaklaşım Önerisi Olarak İlişkisel Veri Zarflama Analizi: Sakarya Büyükşehir Belediyesi Otobüs İşletmesi Uygulaması. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.http://brandfinance.com/images/upload/turkey_100_2014.pdf. (07.03.2017).http://brandfinance.com/images/upload/turkey_100_report_2016_for_print.pdf. (07.03.2017).http://www.capital.com.tr/capital-dergi/turkiye%E2%80%99nin-en--degerli-markalari--haberdetay-4573. (05.03.2017).http://www.turkpatent.gov.tr/TurkPatent/resources/temp/65F971CA-5A9F-49C1-A009-4F95FFD46AEF.pdf. (10.05.2017).https://www.ama.org/resources/pages/dictionary.aspx?dLetter=B. (10.05.2017).Karakurt, E. (2011). İstanbul Sanayi Odası'nın İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümü. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Kotler, P., & Keller, K. L. (2012). Marketing Management (14. b.). New Jersey: Pearson Education Inc.Kotler, P., Wong, V., Saunders, J., & Armstrong, G. (2005). Principles of Marketing (4. b.). London: Pearson Education Limited.Lau, G. T., & Lee, S. H. (1999). Consumers' Trust in a Brand The Link to Brand Loyalty. Journal of Market-Focused Management, 4(4), 341-370.Nurcan, E., & Kaya, N. (2016). Dünya Otomotiv Sektöründeki Lider Firmaların Verimliliğinin Veri Zarflama Analizi ile İncelenmesi. International Journal of Social Sciences, 2(1), 78-91.Şahin, A. (2012). Veri Zarflama Analizi Tekniği ile Finansal Piyasalarda Etkinlik Analizi: İMKB Gıda Maddeleri Sanayii'nde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.Şahin, İ. E. (2012). Şirket Birleşmelerinin Etkinlik Açısından Değerlendirilmesi ve Türk Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Konya: Aybil Yayınevi.Üstündağ, E. (2009). Veri Zarflama Analizi İle Verimliliğin Değerlendirilmesi: Çimento Sektörü Üzerine Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.Yıldırım, B. F., & Önder, E. (2015). İşletmeciler, Mühendisler ve Yöneticiler İçin Operasyonel, Yönetsel ve Stratejik Problemlerin Çözümünde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri (2. b.). Bursa: Dora Basım Yayın.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Kasım 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Haziran 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 21 Sayı: 2 |
Cited By
COVID-19’UN AKADEMİK TEŞVİK ETKİNLİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE 2019 ve 2020 YILLARINA İLİŞKİN BİR KARŞILAŞTIRMA
Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi
https://doi.org/10.46849/guiibd.1003444
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.