Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi

Öz

Avrasya coğrafyasının iki önemli aktörü olan Türkiye ve Rusya'nın Kafkasya, Ortadoğu, Orta Asya ve Karadeniz havzasında etkin bölgesel aktörlerdendir. İki ülke bütün bu alanlarda jeopolitik rakip konumundadır. Bu rekabet tarih boyunca iki ülkenin dönemsel özellikleri ile paralel olarak gelişme göstermiştir. Bu bağlamda Türkiye–Rusya ilişkilerinin geleceğinden bahsedebilmek için iki devletin dünü, bugünü ve yarını arasındaki bağı rasyonel bakış açısıyla dikkate alarak olaylara ve olgulara yaklaşılmalıdır.
2000’li yılların başında Rusya’da Putin ve Türkiye’de Erdoğan döneminin başlamasıyla Türkiye- Rusya ilişkileri rekabetten ortaklığa ve işbirliği anlayışına dönüşmüştür. İki aktör arasındaki ilişkilerdeki bu dönüşüm hem iç dinamiklerin hem de uluslararası sistemde gelişen olayların etkisi olmuştur. İç dinamik olarak, Erdoğan ve Putin’in ikili ilişkilerdeki gelişmeler karşısında takındıkları tavır, ilişkilerin güçlenmesine sebep olmuştur. Dış etken olarak ise Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri’nin Türkiye ve Rusya’ya uygulamış olduğu yalnızlaştırma ve yabancılaştırma politikası, iki aktörü rahatsız etmiş ve uluslararası arenada, birlikte hareket etmesini sağlamıştır. Ayrıca Ankara ve Moskova’nın Batı ile olan ilişkilerin seyrini değiştirmiştir. Ancak Suriye iç savaşının ortaya çıkması, Rusya’nın Kırım ilhak etmesi, Rusya Hava Kuvvetlerine ait savaş uçağın angajman kurallarına uymaması nedeniyle Türk jetleri tarafından düşürülmesi ve Ankara Rus Büyükelçisi Andrey Karlov’un suikast sonucunda öldürülmesi, Türkiye ile Rusya ilişkilerine zarar vermiştir. Bu çalışma, 2010-2019 yılları arasında Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilere zarar veren olaylar incelenmiştir. İncelemede, iki aktör karşılıklı anlayış, uzlaşma ve başarılı bir şekilde olayları çözmüş ve ikili ilişkileri uzun süren sancılı bir sürece girmesine izin vermemiştir.