Öz
In Turkey, inflation accounting practices were last used in 2004 and were not opened to discussion again until 2021. As of 2021, many economists, academics and experts have argued that inflation accounting practices should be implemented again. At the end of 2023, it was announced by the state that inflation accounting will be taken as a basis again and the related practices will be realized on legal grounds. One of the biggest problems faced by businesses in inflationary periods is that the value of their assets is considered much lower than the market value and the tax amount they are obliged to pay is high due to the fact that the profitability level appears higher than it is. These problems are expected to be solved with inflation accounting practices.
In line with these reasons, the subject of this study is to identify the articles published on inflation accounting and analyze their contents. Within the scope of the study, 32 articles based on inflation accounting since 1980 have been analyzed. According to the findings, the year in which the most articles on inflation accounting were published was 2023 with 8 articles. When the topics of the articles are analyzed in detail, the most frequently used topic was inflation accounting applications with 11 times. The most frequently used keywords were inflation accounting with 20 times and inflation with 11 times. In addition, it was observed that the articles were mostly published in journals operating in the field of accounting and finance. In the last part of the study, while making different evaluations regarding the findings obtained, it was tried to provide a source for future studies by presenting the studies on inflation accounting to the literature in a single study.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Acar, D. & Tugay, O. (2005). “Enflasyon Düzeltmesi ve Uygulama Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (26), 81-94.
- Açık, S. (2006). “Enflasyonun Finansal Tablolar Üzerindeki Etkilerini Giderici Bir Tedbir Olarak Enflasyon Muhasebesi ve Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2),345-360.
- Akdoğan, M. U. (2013). “Onuncu Yılındaki Enflasyon Düzeltmesi Düzenlemelerinin Devam Eden Etkileri”. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi (MÖDAV), 2013/4, 63-84.
- Aktaş, R. (2009). “Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Kobi'ler İle Spk'ya Tabi İşletmelerin Finansal Tabloları Üzerindeki Etkisi”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (23).
- Akyol, M. (2023). “Enflasyon ve Enflasyon Muhasebesi Çerçevesinde Bilançolara Etkiye Dair Genel Bakış”. Mali Çözüm, 33(175), 279-290.
- Amcaoğlu, C. (1987). “Fiyat Hareketlerinin Olumsuz Etkilerini Giderici Muhasebe Tedbirleri”. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1-2), 95-99.
- Arzova, S. B. & Şahin, B. Ç. (2022). “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Süreçleri ve Enflasyon Muhasebesinin Finansal Tablolara Etkisi”. Mali Çözüm, 32(170), 13-31.
- Çankaya, F. & Dinç, E. (2004). “5024 Sayılı Kanun'la Getirilen Enflasyon Muhasebesi Uygulaması ve Doğurduğu Sorunlar”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(3-4), 369-384.
- Demir, E. (2023). “Güncel Yaklaşımlara Göre Enflasyon Düzeltme İşlemleri ile Yeniden Değerleme Müessesesi Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme”. Vergi Sorunları Dergisi, 46(415), 34-45.
- Demir, Ö. (2018). “5024 Sayılı Kanunun Uygulanmasında Enflasyon Endeksi Ve Uygulama Sorunlarına Bakış”. Social Sciences (NWSASOS), 13(2), 42-53.
- Erkuş, H. (2005). “Enflasyon Muhasebesi Düzenlemelerinden Sonra Tüm Yönleriyle Amortisman Uygulamaları”. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (27), 188-202.
- Gökçen, G. & Öztürk, E. (2023). “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Kapsamında Özellik Arz Eden Konular”. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 504-515.
- Gökten, S., Oktan-Gökten, P. & Mollaoğulları, B. F. (2023). “Stoklar ve Enflasyon Muhasebesi Uygulaması: Bist30 İmalat İşletmeleri Üzerine Bir Değerlendirme”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(1), 718-731.
- Gürdal, K. (1999). “Türkiye Muhasebe Standardı-2: Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Finansal Raporlama Standardının Uygulama Açısından Değerlendirilmesi”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 54(01), 81-96.
- İleri, H. & Altınışık, İ. (2004). “Enflasyon Düzeltmesinin Gerekliliği Enflasyon Muhasebesinin Uygulanabilirliği Ve Muhasebeciler Üzerinde Yapılan Bir Araştırma: Karaman Örneği”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 7(1-2), 39-52.
- Kaçar, Y. (2019). “Enflasyon Ortamında Muhasebe Uygulaması Açısından Yenileme Fonu Amortisman Gideri Mahsup İlişkisi”. International Journal of Management and Administration, 3(5), 142-148.
- Kantar, M., Abar, H. & Öndeş, T. (2021). “Enflasyonun İşletmelerin Finansal Oranlarına Etkisi: Bist İmalat Sektöründe Bir Uygulama”. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 0(90), 1-8.
- Karapınar, A. & Ayanoğlu, Y. (2005). “Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasının Meslek Mensuplarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma”. Muhasebe ve Denetime Bakış, (16), 1-16.
- Karasioğlu, F. & Erdemir, N. K. (2005). “Enflasyon Muhasebesi Uygulamalarında Temel İşlemler Üzerine Bir Çalışma”. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2005(2), 145-167.
- Koçak, H., Kısakürek, M. M. & Babacan, A. (2023). “Enflasyon Düzeltme İşlemlerinin İşletme Performansına Etkisi Bist’te Bir Uygulama”. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 58(2), 1525-1546.
- Özdemir, F. S. & Arslan, S. (2007). “Enflasyon Muhasebesinde Kullanılan Yöntemlerin Karşılaştırılmalı Analizi”. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 87-104.
- Özdemir, Ö. (2023). “Evaluation of Applications Used in İnflation Accounting Regulations”. Journal of Business Administration and Social Studies, 7(1), 56-68.
- Özkan, T. (2005). “Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Firmaların Finansal Yapıları Üzerine Etkileri”. Muhasebe ve Denetime Bakış, (15), 49-72.
- Öztürk, V. (2008). “Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Mevduat Bankalarının Karlarına Olan Etkisi”. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 10(1), 109-140.
- Özulucan, A. (2002). “Enflasyonun Muhasebe Verileri Üzerindeki Etkisinin Giderilmesinde Kullanılan Otofinansman Yöntemleri ve Enflasyon Muhasebesi Üzerine Bir Araştırma”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57(04), 127-152.
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2023). “Orta Vadeli Program (2024-2026)”. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/09/Orta-Vadeli-Program_2024-2026.pdf. Erişim tarihi: 01/10/2023
- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2023). “Enflasyon Raporu (2 Kasım 2023)”. Erişim adresi: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/yayinlar/raporlar/enflasyon+raporu/2023/enflasyon+raporu+2023+-+iv. Erişim tarihi: 09/11/2023
- Tekşen, Ö. & Atay, S. (2004). “Vergi Hukuku Açısından Enflasyon Muhasebesinin Finansal Tablolara Etkileri”. Sayıştay Dergisi, 15(55), 41-52
- Varol, N. (2022). “Inflation Accounting in terms of Tax Legislation And Accounting Standards in Turkey”. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (93), 19-30.
- Yavuzaslan-Söylemez, S. (2023). “İnşaat Sektöründe Enflasyon Muhasebesinin Tamamlanan İnşaat Maliyetine Etkisi”. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi, 3(2), 242-262.
- Yenisu, E. (2022). “Enflasyonun Finansal Tablolara Etkisi ve Enflasyon Muhasebesi”. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 717-741.
- Yıldız, F. (2018). “Türkiye’de Muhasebe Bilgi Sisteminde Sağlanan Bilginin Yeterliliği ve Enflasyon Muhasebesi Uygulanması Gereği”. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, (14), 202-217.
- Yüce, M. (1998). “Enflasyon Muhasebesi”. Sayıştay Dergisi, (31), 102-113.
- Yücel, G. (2023). “Parasal Kazanç (Monetary Gain) Kavramı Anlaşılmadan Enflasyona Göre Düzeltilmiş Finansal Tablolar Anlaşılamaz”. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi 3(1), 1-10.
Öz
Ülkemizde son olarak 2004 yılında enflasyon muhasebesi uygulamaları kullanılmış ve 2021 yılına kadar tekrar tartışmaya açılmamıştır. 2021 yılı itibariyle pek çok ekonomist, akademisyen ve uzman tarafından yeniden enflasyon muhasebesi uygulamalarının hayata geçirilmesi gerektiği savunulmuştur. 2023 yılının sonunda ise enflasyon muhasebesinin yeniden esas alınacağı ve buna ilişkin uygulamaların gerçekleştirileceği kamu idaresince yasal zeminde de ilan edilmiştir. Enflasyonist dönemlerde işletmelerin yaşadığı en büyük sorunlardan biri sahip olduğu varlıkların değerinin piyasa değerinden çok daha düşük kabul edilmesi ve kârlılık düzeyinin olduğundan daha yüksek görünmesi nedeniyle ödemekle yükümlü olduğu vergi tutarının yüksek olmasıdır. Enflasyon muhasebesi uygulamalarıyla işletmelerin yaşadığı bu sorunların çözüme kavuşması beklenmektedir.
Bu sebepler doğrultusunda bu çalışmanın konusu enflasyon muhasebesine ilişkin yayınlanan makalelerin tespiti ve içeriklerinin analiz edilmesidir. Çalışma kapsamında 1980 yılından günümüze enflasyon muhasebesini esas alan 32 adet makale incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre enflasyon muhasebesine ilişkin en fazla makalenin yayınladığı yıl 8 adet makaleyle 2023 yılı olmuştur. Makalelerin konularına detaylı bakıldığında en fazla temel alınan konu 11 kez ile enflasyon muhasebesi uygulamaları olmuştur. En sık kullanılan anahtar kelimeler ise 20 kez ile enflasyon muhasebesi ve 11 kez ile enflasyon olmuştur. Ayrıca makalelerin en fazla muhasebe ve finans alanında faaliyetini sürdüren dergilerde yayınlandığı görülmüştür. Çalışmanın son kısmında elde edilen bulgulara ilişkin farklı değerlendirmelerde bulunulurken, literatüre enflasyon muhasebesine ilişkin yapılan çalışmaları tek bir çalışmada sunarak gelecekte yapılacak çalışmalara kaynak sağlamaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Acar, D. & Tugay, O. (2005). “Enflasyon Düzeltmesi ve Uygulama Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (26), 81-94.
- Açık, S. (2006). “Enflasyonun Finansal Tablolar Üzerindeki Etkilerini Giderici Bir Tedbir Olarak Enflasyon Muhasebesi ve Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2),345-360.
- Akdoğan, M. U. (2013). “Onuncu Yılındaki Enflasyon Düzeltmesi Düzenlemelerinin Devam Eden Etkileri”. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi (MÖDAV), 2013/4, 63-84.
- Aktaş, R. (2009). “Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Kobi'ler İle Spk'ya Tabi İşletmelerin Finansal Tabloları Üzerindeki Etkisi”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (23).
- Akyol, M. (2023). “Enflasyon ve Enflasyon Muhasebesi Çerçevesinde Bilançolara Etkiye Dair Genel Bakış”. Mali Çözüm, 33(175), 279-290.
- Amcaoğlu, C. (1987). “Fiyat Hareketlerinin Olumsuz Etkilerini Giderici Muhasebe Tedbirleri”. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1-2), 95-99.
- Arzova, S. B. & Şahin, B. Ç. (2022). “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Süreçleri ve Enflasyon Muhasebesinin Finansal Tablolara Etkisi”. Mali Çözüm, 32(170), 13-31.
- Çankaya, F. & Dinç, E. (2004). “5024 Sayılı Kanun'la Getirilen Enflasyon Muhasebesi Uygulaması ve Doğurduğu Sorunlar”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(3-4), 369-384.
- Demir, E. (2023). “Güncel Yaklaşımlara Göre Enflasyon Düzeltme İşlemleri ile Yeniden Değerleme Müessesesi Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme”. Vergi Sorunları Dergisi, 46(415), 34-45.
- Demir, Ö. (2018). “5024 Sayılı Kanunun Uygulanmasında Enflasyon Endeksi Ve Uygulama Sorunlarına Bakış”. Social Sciences (NWSASOS), 13(2), 42-53.
- Erkuş, H. (2005). “Enflasyon Muhasebesi Düzenlemelerinden Sonra Tüm Yönleriyle Amortisman Uygulamaları”. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (27), 188-202.
- Gökçen, G. & Öztürk, E. (2023). “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Kapsamında Özellik Arz Eden Konular”. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 504-515.
- Gökten, S., Oktan-Gökten, P. & Mollaoğulları, B. F. (2023). “Stoklar ve Enflasyon Muhasebesi Uygulaması: Bist30 İmalat İşletmeleri Üzerine Bir Değerlendirme”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(1), 718-731.
- Gürdal, K. (1999). “Türkiye Muhasebe Standardı-2: Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Finansal Raporlama Standardının Uygulama Açısından Değerlendirilmesi”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 54(01), 81-96.
- İleri, H. & Altınışık, İ. (2004). “Enflasyon Düzeltmesinin Gerekliliği Enflasyon Muhasebesinin Uygulanabilirliği Ve Muhasebeciler Üzerinde Yapılan Bir Araştırma: Karaman Örneği”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 7(1-2), 39-52.
- Kaçar, Y. (2019). “Enflasyon Ortamında Muhasebe Uygulaması Açısından Yenileme Fonu Amortisman Gideri Mahsup İlişkisi”. International Journal of Management and Administration, 3(5), 142-148.
- Kantar, M., Abar, H. & Öndeş, T. (2021). “Enflasyonun İşletmelerin Finansal Oranlarına Etkisi: Bist İmalat Sektöründe Bir Uygulama”. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 0(90), 1-8.
- Karapınar, A. & Ayanoğlu, Y. (2005). “Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasının Meslek Mensuplarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma”. Muhasebe ve Denetime Bakış, (16), 1-16.
- Karasioğlu, F. & Erdemir, N. K. (2005). “Enflasyon Muhasebesi Uygulamalarında Temel İşlemler Üzerine Bir Çalışma”. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2005(2), 145-167.
- Koçak, H., Kısakürek, M. M. & Babacan, A. (2023). “Enflasyon Düzeltme İşlemlerinin İşletme Performansına Etkisi Bist’te Bir Uygulama”. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 58(2), 1525-1546.
- Özdemir, F. S. & Arslan, S. (2007). “Enflasyon Muhasebesinde Kullanılan Yöntemlerin Karşılaştırılmalı Analizi”. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 87-104.
- Özdemir, Ö. (2023). “Evaluation of Applications Used in İnflation Accounting Regulations”. Journal of Business Administration and Social Studies, 7(1), 56-68.
- Özkan, T. (2005). “Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Firmaların Finansal Yapıları Üzerine Etkileri”. Muhasebe ve Denetime Bakış, (15), 49-72.
- Öztürk, V. (2008). “Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Mevduat Bankalarının Karlarına Olan Etkisi”. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 10(1), 109-140.
- Özulucan, A. (2002). “Enflasyonun Muhasebe Verileri Üzerindeki Etkisinin Giderilmesinde Kullanılan Otofinansman Yöntemleri ve Enflasyon Muhasebesi Üzerine Bir Araştırma”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57(04), 127-152.
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2023). “Orta Vadeli Program (2024-2026)”. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/09/Orta-Vadeli-Program_2024-2026.pdf. Erişim tarihi: 01/10/2023
- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2023). “Enflasyon Raporu (2 Kasım 2023)”. Erişim adresi: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/yayinlar/raporlar/enflasyon+raporu/2023/enflasyon+raporu+2023+-+iv. Erişim tarihi: 09/11/2023
- Tekşen, Ö. & Atay, S. (2004). “Vergi Hukuku Açısından Enflasyon Muhasebesinin Finansal Tablolara Etkileri”. Sayıştay Dergisi, 15(55), 41-52
- Varol, N. (2022). “Inflation Accounting in terms of Tax Legislation And Accounting Standards in Turkey”. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (93), 19-30.
- Yavuzaslan-Söylemez, S. (2023). “İnşaat Sektöründe Enflasyon Muhasebesinin Tamamlanan İnşaat Maliyetine Etkisi”. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi, 3(2), 242-262.
- Yenisu, E. (2022). “Enflasyonun Finansal Tablolara Etkisi ve Enflasyon Muhasebesi”. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 717-741.
- Yıldız, F. (2018). “Türkiye’de Muhasebe Bilgi Sisteminde Sağlanan Bilginin Yeterliliği ve Enflasyon Muhasebesi Uygulanması Gereği”. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, (14), 202-217.
- Yüce, M. (1998). “Enflasyon Muhasebesi”. Sayıştay Dergisi, (31), 102-113.
- Yücel, G. (2023). “Parasal Kazanç (Monetary Gain) Kavramı Anlaşılmadan Enflasyona Göre Düzeltilmiş Finansal Tablolar Anlaşılamaz”. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi 3(1), 1-10.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Muhasebe Teorisi ve Standartları, Muhasebe, Denetim ve Mali Sorumluluk (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 12 Kasım 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 19 Ekim 2023 |
| Kabul Tarihi | 9 Kasım 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 12 |
