Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

TARIMIN ÇEVREYE VE EKONOMİK BÜYÜMEYE ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ ÜZERİNE EKONOMETRİK BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2023, Sayı: 12, 90 - 104, 29.12.2023

Fazıl Zeynalov Semih Karacan

https://doi.org/10.58627/dpuiibf.1311185

Öz

Bu çalışmada tarımın çevreye ve ekonomik büyümeye etkisinin Türkiye için geçerli olup olmadığı vektör otoregresif (VAR) modeli ile uygun gecikmeyi bulup Johansen eş bütünleşme yöntemi ile test edilerek sonuçları karşılaştırılmıştır. Yapılan literatür taraması sonucunda modelde yer alan en önemli değişkenlerin Karbon Emisyonu Eşdeğeri (EMI), kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) ve Tarımsal zirai getiri (ZG) tespit edilmiştir. Bu değişkenlere ait veriler dünya dalkınma endeksi (WDI) gibi kaynaklardan elde edilen verilerin resmî sitesinden indirilmiş olup, 1990-2020 yıllarını kapsamaktadır. Çalışmanın sonucunda Johansen Eş bütünleşme yöntemleri karşılaştırılmış ve varyans ayrıştırmasından sonra etki-tepki analizi tercih edilmesi gerektiği belirlenmiştir. Sonuç olarak zirai getirinin EMI değeri ve GSYİH üzerinde uzun dönemde ilişki olduğu ve belli bir zamandan sonra tarımsal politikalar ve teknolojik araçlar ile EMI değerinin azalacağı ve Tarımın GSYİH deki yerinin dahada artacağı gözlemlenmiştir. Elde edilen sonuçların hem iktisadi hem de istatistiksel açıdan daha güvenilir olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

VAR Modeli Johansen Eş Bütünleşme Yöntemi Varyans Ayrıştırması Etki-Tepki Analizi

Kaynakça

  • Akbulut, R., & Çakır, S. (2019). Tarım Sektörünün Gelir Dağılımına Etkisi: Panel Veri Analizi. Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 36(2), 189-206.
  • Brown, D., & Smith, E. (2015). Environmental Impacts of Agriculture: A Meta-Analysis. Journal of Environment and Resources, 20(4), 501-518.
  • Çetin, M., & Bulut, U. (2019). Tarımsal Üretim ve Çevre Kirliliği İlişkisi: Türkiyede panel veri analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 20(2), 357-370.
  • Doğan, M., Arslan, S., & Berkman, A. (2015). Türkiye de tarım sektörünün iktisadi gelişimi ve sorunları. Tarihsel bir bakış. Niğde Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-20.
  • Food and Agriculture Organization, F. (2018). The future of food and agriculture: Alternative pathways to 2050. Roma: FAO.
  • Genç, G., & Işıklı, B. (2015). Türk tarım sektöründe teknolojik ilerlemelerin üretim verimliliği üzerine etkisi: ARDL modeli ile bir analiz. Journal of Business Research-Türk, 7(4), 146-163.
  • Gomez, Y., & vd. (2015). Adoption and impacts of sustainable agricultural practices on agricultural productivity and farmers' income: Evidence from low- and middle-income countries. World Development, 70, 162-173.
  • Gujarati, D. (1999). Basic Econometrics. Forth Edition. McGroww,Hill.
  • Gupta, S., & Joshi, R. (2016). Contribution of Agriculture to Economic Growth: The Case of Turkey. Journal of Agricultural Economics and Policy, 31(4), 415-432.
  • Johansen, S., & Juselius, K. (1990). Maximum likelihood estimation and inference on cointegration-with appucations to the demand for money/. Oxford Bulletin of Economics and statistics, 52(2), 169-210.
  • Johnson, C., & Smith, E. (2019). Relationship between Agricultural GDP and Environmental Impacts: Panel Data Analysis. Journal of Environmental and Resource Economics, 24(2), 167-184.
  • Johnson, C., Brown, D., & Smith, E. (2012). Contribution of Agricultural GDP to Economic Growth: Panel Data Analysis. Journal of Agricultural Economics Research, 42(3), 217-234.
  • Khan, M., & Qureshi, A. (2017). Environmental Impacts of Agriculture and the Relationship with Economic Growth: The Case of Pakistan. Journal of Sustainability Studies, 12(3), 309-326.
  • Lopez, M., & Martinez, J. (2020). Relationship between Agricultural GDP and CO2 Emissions: Cointegration Analysis. Journal of Agricultural and Environmental Economics, 45(2), 89-104.
  • Martinez, J., & Smith, E. (2019). Impact of Agriculture on Economic Growth: Causality Analysis. Journal of Agricultural Economics Research, 44(1), 52-68.
  • Pretty, J., & vd. (2006). gricultural sustainability: concepts, principles and evidence. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 363(1491), 447-465.
  • Şahin, H. (2016). Türkiye Ekonomisi. Bursa: Ezgi Kitapevi.
  • Smith, A., & Jones, B. (2010). Environmental Impacts of the Agricultural Sector: An Economic Analysis. Journal of Economics and Environment, 35(2), 145-162.
  • Tarı, R. (2006). Ekonometri. İstanbul: Avcı Ofset, 4. Bask.
  • Tarı, R. (2010). Ekonometri. Kocaeli: Umuttepe Yayınları, Genişletilmiş 6. Baskı.
  • Thopmson, G., & Johnson, C. (2018). Impact of the Agricultural Sector on Economic Growth: Causality Analysis. Journal of Economics and Development Studies, 25(1), 67-84.
  • TÜİK. (2022). Türkiye tarım ürünlerinin 1998-2022 yılları arasındaki ihracatı verileri. TÜİK.
  • UNDP, U. (2018). Human development indices and indicators 2018 statistical update. New York: UNDP.
  • Yulafçı, A., & Demirtaş, M. (2014). Anadoluda tarımsal kültüeün kayıt altına alınması. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 1551-1554.
  • Zortuk, M., & Karacan, S. (2016). Agricultural Development and Economıc Growth Relationship in Transition Countries from an Empirical Perspective. Dumlupinar University Journal Of Social Science/Dumlupinar Üniversitesi Soysyal Bilimler Dergisi. Özel Sayı, 102-110.

THE IMPACT OF AGRICULTURE ON THE ENVIRONMENT AND ECONOMIC GROWTH: AN ECONOMETRIC STUDY ON THE CASE OF TURKEY

Yıl 2023, Sayı: 12, 90 - 104, 29.12.2023

Fazıl Zeynalov Semih Karacan

https://doi.org/10.58627/dpuiibf.1311185

Öz

This study investigates the impact of agriculture on the environment and economic growth in Turkey using a vector autoregressive (VAR) model, determining the appropriate lag order with the Johansen cointegration method, and comparing the results. Based on a literature review, the most important variables included in the model are Carbon Emission Equivalent (AG), per capita gross domestic product (GDP), and agricultural agricultural (ZG) yield. Data for these variables were obtained from official sources such as the World Development Indicators (WDI) and cover the years 1990-2020. The Johansen cointegration methods were compared, and it was determined that an impulse-response analysis should be preferred after variance decomposition. The results indicate a long-term relationship between agricultural yield, EMI, and GDP, with the agricultural policies and technological tools eventually leading to a decrease in EMI and an increase in the role of agriculture in GDP. The obtained results were found to be more reliable both economically and statistically.

Anahtar Kelimeler

Var model Johansen Cointegration Method Variance Decomposition Impulse-response analysis

Kaynakça

  • Akbulut, R., & Çakır, S. (2019). Tarım Sektörünün Gelir Dağılımına Etkisi: Panel Veri Analizi. Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 36(2), 189-206.
  • Brown, D., & Smith, E. (2015). Environmental Impacts of Agriculture: A Meta-Analysis. Journal of Environment and Resources, 20(4), 501-518.
  • Çetin, M., & Bulut, U. (2019). Tarımsal Üretim ve Çevre Kirliliği İlişkisi: Türkiyede panel veri analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 20(2), 357-370.
  • Doğan, M., Arslan, S., & Berkman, A. (2015). Türkiye de tarım sektörünün iktisadi gelişimi ve sorunları. Tarihsel bir bakış. Niğde Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-20.
  • Food and Agriculture Organization, F. (2018). The future of food and agriculture: Alternative pathways to 2050. Roma: FAO.
  • Genç, G., & Işıklı, B. (2015). Türk tarım sektöründe teknolojik ilerlemelerin üretim verimliliği üzerine etkisi: ARDL modeli ile bir analiz. Journal of Business Research-Türk, 7(4), 146-163.
  • Gomez, Y., & vd. (2015). Adoption and impacts of sustainable agricultural practices on agricultural productivity and farmers' income: Evidence from low- and middle-income countries. World Development, 70, 162-173.
  • Gujarati, D. (1999). Basic Econometrics. Forth Edition. McGroww,Hill.
  • Gupta, S., & Joshi, R. (2016). Contribution of Agriculture to Economic Growth: The Case of Turkey. Journal of Agricultural Economics and Policy, 31(4), 415-432.
  • Johansen, S., & Juselius, K. (1990). Maximum likelihood estimation and inference on cointegration-with appucations to the demand for money/. Oxford Bulletin of Economics and statistics, 52(2), 169-210.
  • Johnson, C., & Smith, E. (2019). Relationship between Agricultural GDP and Environmental Impacts: Panel Data Analysis. Journal of Environmental and Resource Economics, 24(2), 167-184.
  • Johnson, C., Brown, D., & Smith, E. (2012). Contribution of Agricultural GDP to Economic Growth: Panel Data Analysis. Journal of Agricultural Economics Research, 42(3), 217-234.
  • Khan, M., & Qureshi, A. (2017). Environmental Impacts of Agriculture and the Relationship with Economic Growth: The Case of Pakistan. Journal of Sustainability Studies, 12(3), 309-326.
  • Lopez, M., & Martinez, J. (2020). Relationship between Agricultural GDP and CO2 Emissions: Cointegration Analysis. Journal of Agricultural and Environmental Economics, 45(2), 89-104.
  • Martinez, J., & Smith, E. (2019). Impact of Agriculture on Economic Growth: Causality Analysis. Journal of Agricultural Economics Research, 44(1), 52-68.
  • Pretty, J., & vd. (2006). gricultural sustainability: concepts, principles and evidence. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 363(1491), 447-465.
  • Şahin, H. (2016). Türkiye Ekonomisi. Bursa: Ezgi Kitapevi.
  • Smith, A., & Jones, B. (2010). Environmental Impacts of the Agricultural Sector: An Economic Analysis. Journal of Economics and Environment, 35(2), 145-162.
  • Tarı, R. (2006). Ekonometri. İstanbul: Avcı Ofset, 4. Bask.
  • Tarı, R. (2010). Ekonometri. Kocaeli: Umuttepe Yayınları, Genişletilmiş 6. Baskı.
  • Thopmson, G., & Johnson, C. (2018). Impact of the Agricultural Sector on Economic Growth: Causality Analysis. Journal of Economics and Development Studies, 25(1), 67-84.
  • TÜİK. (2022). Türkiye tarım ürünlerinin 1998-2022 yılları arasındaki ihracatı verileri. TÜİK.
  • UNDP, U. (2018). Human development indices and indicators 2018 statistical update. New York: UNDP.
  • Yulafçı, A., & Demirtaş, M. (2014). Anadoluda tarımsal kültüeün kayıt altına alınması. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 1551-1554.
  • Zortuk, M., & Karacan, S. (2016). Agricultural Development and Economıc Growth Relationship in Transition Countries from an Empirical Perspective. Dumlupinar University Journal Of Social Science/Dumlupinar Üniversitesi Soysyal Bilimler Dergisi. Özel Sayı, 102-110.
Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Zaman Serileri Analizi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Fazıl Zeynalov 0009-0007-6543-6971

Semih Karacan 0000-0002-2854-4144

Erken Görünüm Tarihi 29 Aralık 2023
Yayımlanma Tarihi 29 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Sayı: 12

Kaynak Göster

APA Zeynalov, F., & Karacan, S. (2023). TARIMIN ÇEVREYE VE EKONOMİK BÜYÜMEYE ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ ÜZERİNE EKONOMETRİK BİR ARAŞTIRMA. Dumlupınar Üniversitesi İİBF Dergisi(12), 90-104. https://doi.org/10.58627/dpuiibf.1311185
 Kapak Resmi İndir