Öz
Mondros Mütarekesi ile Birinci Dünya Savaşı’ndan çekilen Osmanlı Devleti, savaş sırasında bulunduğu bütün cephelerde silah bırakmayı, savaştan önceki sınırlarına çekilmeyi ve ordularını terhis etmeyi kabul etmişti. Bunu fırsat bilen İtilaf kuvvetleri de kısa sürede Osmanlı topraklarını işgale başlamışlardı. Bu işgaller, Osmanlı Devleti sınırları içinde yaşayan Rum ve Ermenileri heyecana getirmiş ve toprak taleplerinin karşılanması için başta Yunanistan olmak üzere İtilaf kuvvetlerine her türlü yardımı yapmışlardı. Ayrıca kendi aralarında yaptıkları ittifaklarla da işgal sürecine büyük destek vermişler ve Millî Mücadele’yi engellemeye çalışmışlardı. Fakat bu durum Anadolu’da Millî Mücadele’yi akamete uğratmaktan ziyade aksine güçlenmesini sağlamıştı.
Anahtar Kelimeler
Mondros Mütarekesi Rumlar Ermeniler Yunanistan Paris Barış Konferansı
Kaynakça
- MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı Arşivi; İstiklal Harbi Kataloğu (İSH).
- Arşiv Belgeleriyle Rum Faaliyetleri 1918-1922; C 1, ed. A. Tetik, Ankara, Genelkurmay Basımevi, 2009.
- ATATÜRK, Mustafa Kemal; Nutuk, Yay. haz. Z. Korkmaz, ATATÜRK Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 2002.
- ATNUR, İbrahim Ethem; “Millî Mücadele’de Kuvayımilliye, Rum ve Ermeni İlişkileri”, ATATÜRK Dergisi, 1/6, 1993.
- ATNUR, İbrahim Ethem; Tehcirin Ardından Meseleler-Uygulamalar, Hitabevi Yayınevi, Ankara, 2019.
- BIYIKLIOĞLU, Tevfik; Türk İstiklal Harbi Mondros Mütarekesi ve Tatbikatı, Ankara, Genelkurmay Basımevi, 1962.
- ÇİÇEK, Rahmi; “Millî Mücadele’de Ermeni Rum Yunan İttifakının Anadolu Basınındaki Yansımaları”, ATATÜRK Yolu Dergisi, 2/6, 1990.
- ERCAN, Tevfik; Türk İstiklal Harbi Batı Cephesi, C 2, k. 2, ATASE Yayınları, Ankara, 1999.
- ERDEM, Nilüfer; Yunan Tarihçiliğinin Gözüyle Anadolu Harekâtı 1919-1923, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi ATATÜRK İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, İstanbul, 2009.
- GÜLLÜ, Ramazan Erhan; “Mondros Mütarekesi’nin Ardından Ermeni ve Rum Patrikhanelerinin İş Birliği (30 Ekim 1918-11 Ekim 1922)”, ATATÜRK Araştırma Merkezi Dergisi, 2009, 25/75.
- GÜNAY, Nejla; “Birinci Dünya Savaşı Sonrasında Maraş Yöresinde Sosyal Yapı Değişmeleri ve Bu Değişmede Ermeni-Fransız Rolü”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 51, 2009.
- KARADOĞAN, Umut C.; “İşgal Dönemi’nde İstanbul ve Gelibolu’da Bolşevik Aleyhtarı Wrangel Ordusu”, Bilig, 57.
- KAZIM KARABEKİR; İstiklal Harbimiz, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1960.
- KÖYLÜ Murat; Nutku Anlamak, Hiperlink Yayınevi, İstanbul, 2019.
- NERUÇOS, Konstantin; Küçük Asya Seferi 1919-1922, C 6, Yunan Harp Tarihi Dairesi, (Basılmamış daktilo eser, Arşiv ve Askeri Tarih Daire Başkanlığı Kütüphanesi), Atina, 1960.
- NUŞERVANYAN, N.; “Hay Gağtaganutyan Teğabaşhumı Hayorts Tsağaspanutyunits Heto,” Patmutyun yev Mşakuyt Hayagitakan Handes, 2018.
- OĞUZ, İsmail-GÜLMEZ, Nurettin; “Demirci Kaymakamı İbrahim Ethem Bey ve Demirci Akıncıları,” Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14/1, 2016.
- OKUR, Mehmet; “Venizelos’un Pontus Komplosu: Yunanistan’ın Ermenilerle İttifak Arayışı”, Karadeniz (Black Sea), 3/12, 2011.
- Osmanlı Belgelerinde Ermenilerin Sevk ve İskânı (1878-1920); Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 2007.
- ÖZDAL, Barış; “Osmanlı İmparatorluğu’nun Taraf Olduğu Uluslararası Antlaşmalar İtibarıyla Ermeni Sorunu 1919-1920 Dönemi”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, 2006, 2/4.
- PEHLİVANLI, Hamit; “Askerî Polis Teşkilatı İstihbarat Raporlarında Millî Mücadele Sırasında Ermeni-Rum Azınlığın Faaliyetleri ve Alınan Tedbirler”, ATATÜRK Yolu Dergisi, 2/8, 1991.
- SONYEL, Salahi R.; Mustafa Kemal (ATATÜRK) ve Kurtuluş Savaşı, C I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2008.
- SONYEL, Salahi R.; Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1995.
- ŞAMSUTDİNOV, A. M.; Mondros’tan Lozan’a Türkiye Ulusal Kurtuluş Savaşı Tarihi 1918-1923, çev. Ataol Behramoğlu, Doğan Kitapçılık, İstanbul.
- TOKER, Hülya; “Büyük Taarruz’da Takip Harekâtı ve Yunan Macerasının Sonu”, Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi, 5/10, 2007.
- TOLON, Hurşit; Birinci Dünya Savaşı Sırasında Taksim Anlaşmaları ve Sevr’e Giden Yol, ATATÜRK Araştırma Merkezi, Yayınları, Ankara, 2006.
- TÜRKER, Hakan; “Tevfik Paşa Hükûmetinin Anadolu ile Uzlaşma Arayışı ve Bilecik Buluşmasının Basındaki Yansımaları (1920)”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 2017, 17/34.
- Türk-Yunan İlişkileri ve Megali İdea; Yay. haz. H. Ertuna ve N. Ökse, Ankara, Genelkurmay Basımevi, 1975.
- VEOU, Paul du; Kilikya Faciası (1919-1922) Siyasi ve Askerî Olaylar, çev. R. Gögen, (Basılmamış daktilo eser, Arşiv ve Askeri Tarih Daire Başkanlığı Kütüphanesi).
- YAVUZ, Bige Sükan; “Kurtuluş Savaşı Sırasında Kurulması Düşünülen Rum-Ermeni Konfederasyonu,” ATATÜRK Araştırma Merkezi Dergisi, 19/55, Mart 2003.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mayıs 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 18 Sayı: 32 |
