Araştırma Makalesi
Yıl 2013,
Cilt: 14 Sayı: 53, - , 01.09.2013
Öz
Kamuoyunun aydınlatılmasında en büyük role sahip olan basın, Lozan
Konferansı gibi Türk toplumu için önemli bir olayın işlenmesinde de mühim bir
görev üstlenmiştir. Bu önemli süreç başlarken yerli ve yabancı basınla doğru
iletişim kurulmaya ve Türk tarafının haklı gerekçeleri aktarılmaya çalışılmıştır.
Bunun için mümkün olan tüm doğru kanallar kullanılmış buna karşın Misak-ı Milli
düsturunu engelleyeceği düşünülen basın-yayın kuruluşlarıyla olan bağlantı sona
erdirilmiştir. Bu bağlamda Ajans Reuters ve Ajans Havas’ın ödenekleri kesilmiştir.
Lozan Konferansı başlarken İsmet İnönü ve ekibinin basın ile kurduğu etkileyici
diyalog Batı kamuoyunda Türk tarafına karşı ön yargıyı ortadan kaldırmamışsa da
kayıtsız şartsız bir teslimiyetin yaşanmayacağının işaretini de vermiştir. Bu
bağlamda basın ile kurulan doğru bağlantı konferansın Türk tarafı açısından olumlu
sonuçlanmasında etkili olmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Arşiv Kaynakları:
- Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi,
- 030.10.0/202.379.9,2-3.
- 030.10.0/635.6.2.
- 030.10.0/202.379.9.
- 030.10.0.0/218.473.19
- 030.10.0.0/83.545.10
- Diğer Kaynaklar
- “Bab-ı ali bir beyanname neşrine karar verdi: Konferansta İstanbul namına murahhas bulunmayacaktır”, Akşam, 2 Teşrin-i sani 1338.
- “Bonar Law’ın mühim birkaç cümlesi. Boğazlarda bir Cebel-i tarık düşüncesi abestir”, Hakimiyet-i Milliye, 3 Teşrin-i sani 1922.
- “Bugün Aldığımız ajans telgrafları: İngiltere Şark Konferansının Tehiri İçin Teşebbüste Bulunmamıştır.”, Akşam, 24 Teşrin-i evvel 1338.
- “Constantinople’s Ordeal. Who is Ordeal”, The Manchester Guardian, 13 Kasım 1922.
- “Daily News Gazetesi’ne göre muhtıranın mahiyeti”, “Poincaré Muhtırayı Tedkik Etti ve İ’tilafa Mani Bir Mahiyet Görmediğini bildirdi”, Akşam, 14 Teşrin-i sani 1338.
- “Doubtful Preparation for Peace”, The Manchester Guardian, 13 Kasım 1922.
- “İngiltere Konferansın Tehirini Taleb Etti”, Akşam, 23 Teşrin-i evvel 1338.
- “İsmet Paşa’nın Avrupa Gazetecilerine Yeni Beyanatı”, Akşam, 21 Teşrin-i sani 1338.
- “İsmet Paşa’nın Nutku ‘Yaşasın’ avazesiyle karşılanıp alkışlanmıştır”, Akşam, 22 Teşrin-i sani 1338.
- “İsmet Paşa’nın Pek Mühim Nutku, Akşam, 1 Teşrin-i sani 1338.
- “Kemalist Military Boast. Strongest and Best-Equipped Army in the World”, The Manchester Guardian, 2 Kasım 1922.
- “Kemalist Provacation. Preparation to take what may not be given in conference.”, The Manchester Guardian, 14 Kasım 1922.
- “Konferansta Müdafaa Edeceğimiz Prensipler, İsmet Paşa’nın bir İtalyan Gazetecisine Beyanatı”, Akşam, 8 Teşrin-i sani 1338.
- “Memorandum to France. Immediate Reply from Paris. Need for Firmness.”, The Times, 16 Kasım 1922.
- “Müdafaa edeceğimiz nakabil-i tağyir [değiştirilemez] esas Misak-ı Millidir”, Akşam, 7 Teşrin-i sani 1338.
- “Müttefik Devletler Akd edilecek Konferansa ‘Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin bila tehir…, Hakimiyet-i Milliye, 26 Eylül 1922.
- “Peace Conference Postponed. French Passivity”, The Times, 13 Kasım 1922, “İsmet Paşa Poincaré ile Görüştü. Müşarunileyh Poincaré ile Mülakatından Memnundur”, Akşam, 15 Teşrin-i sani 1338.
- “Pek Yakında bir konferans Akdi”, Vakit, 18 Eylül 1338.
- “Porte giving way to Angora, Ismet Pasha’s Boasts”,The Times, 2 Kasım 1922.
- “Refet Paşa Hazretleri ve Kahraman Jandarmalarımız Mukaddes Payitahtımızı bugün Saat Üçte Teşrif ettiler. Akşam, 19 Teşrin-i evvel 1338.
- “Dün İstanbul Refet Paşa’ya Emsali Görülmemiş bir istikbal merasimi yapmıştır.
- Bütün Türk ve Müslüman İstanbul Refet Paşa’yı ve jandarmalarımızı istikbal içün Kabataş’tan Fatih’e Kadar Güzergahta Ahz-ı mevki etmiş, milli hükümetimiz ve milli ordumuz mütemadiyen alkışlamıştır”, Vakit, 20 Teşrin-i evvel 1338.
- “Son Dakika. Bonar Law Şark-ı Karib Hakkında Beyanatı…”, Akşam, 28 Teşrin-i evvel 1338.
- LOZAN KONFERANSI BAŞLARKEN BASIN İLE KURULAN DİYALOG 265
- “Sulh Konferansı”, Hakimiyet-i Milliye, 24 Teşrin-i evvel 1922.
- “Şark Konferansı Yakında Venedik Şehrinde İn’ikad Ediyor…” Vakit, 24 Ağustos 1338.
- “Şark Konferansının 13 Teşrin-i sanide İn’ikadı Suret-i Kat’iyyede Tekerrür etmiştir.”, Vakit, 25 Teşrin-i evvel 1338.
- “Şark Konferansının Tehiri”, Vakit, 24 Teşrin-i evvel 1338.
- “Şark-ı Karib Konferansı 13 Teşrin-i sanide Lozan’da Toplanacaktır”, Akşam, 24 Teşrin-i evvel 1338.
- “‘Times’ Türkleri Takdir edelim diyor.”, Hakimiyet-i Milliye, 23 Teşrin-i evvel 1338 (23 Ekim 1922).
- “Turkey now a Democracy. Ismet Pasha’s Declaration”, The Times, 16 Kasım 1922.
- “Venedik Konferansının Tarihini Tayin İçün Müzakerat. Konferansın eylül evasıtına doğru ictima’ı muhtemeldir.”, Vakit, 25 Ağustos 1338.
- From Our Special Correspondent, “Prospect of Peace. Lausanne begins Hopefully.”, The Times, 21 Kasım 1922.
- Girgin, Atilla, Uluslararası İletişim Haber Ajansları ve A.A, Der Yayınları, İstanbul 2002.
- İsmet İnönü, Hatıralar, 2. Kitap, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1987.
- İsmet Paşa Sapanca’da kendilerine refakat eden muhabirimizi kabul buyurarak sulh konferansında ta’kib edilecek hatt-ı hareket…eden atideki mühim beyanatta bulunmuşlardır”, Akşam, 7 Teşrin-i sani 1338.
- İsmet Paşa: [Konferansta en mahak haklarımızı isteyeceğiz..”], Akşam,s.2, 9 Teşrin-i sani 1338.
- Bengi, Hilmi, “Tarihsel Süreç İçinde Anadolu Ajansı’nın Özgün Kurumsal Yapısı (1920-2011)”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı 50, Güz 2012, ss. 299-341.
- Karacan, Ali Naci, Lozan Konferansı ve İsmet Paşa, Bilgi Yayınevi, 3. Baskı Ankara, 1993.
- Meray, Seha L., Lozan Barış Konferansı, Tutanaklar-Belgeler, C. I, 3. Baskı, YKY Yay.
- Nutuk (Söylev), C.I, İstanbul 2001.
- Ökte, Kürşat, “Lozan Barış Konferansı Sürecinde İç ve Dış Kamuoyu Oluşturmaya Yönelik Faaliyetler”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, S. 49, Bahar 2012, s. 178. ss.127-178.
- Öztoprak, İzzet, Türk ve Batı Kamuoyunda Milli Mücadele, Ankara 1989. GÜLSÜM POLAT 266
- Sadık [sonradan Sadak], Necmeddin, “Lozan Mektupları…”, Akşam, 21 Teşrin-i sani 1338.
- Sadık, Necmeddin, “İsmet Paşa’nın İlk Muvaffakiyeti”, Akşam, 22 Teşrin-i sani 1338.
- Şimşir, Bilal, Lozan Telgrafları (1922-1923) I, TTK Yay., Ankara 1990.
Toplam 54 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2013 |
| Gönderilme Tarihi | 4 Ocak 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 14 Sayı: 53 |
Journal of Atatürk Yolu is licensed under CC BY-NC-ND 4.0